donderdag 1 november 2007

Het menselijk inzicht (Hume)

Referentie:

Hume, David, Het menselijk inzicht. Een onderzoek naar het denken van de mens, vertaald en ingeleid door dr. J. Kuin, Amsterdam: Boom, 2002, tweede druk (eerste druk 1978), 213 p. (oorspronkelijke uitgave: An Enquiry concerning Human Understanding, London, Cadell, 1777).

Informatief extract:

"David Hume's gedachtengoed reikt over twee eeuwen heen tot in onze tijd. Een van zijn meest invloedrijke werken, het menselijk inzicht (An inquiry concerning Human Understanding, 1748) behandelt onderwerpen als ruimte en tijd, vrijheid en noodzakelijkheid, kennis en werkelijkheid." (uit: covertekst)

Creatieve commentaar:

(Deze vertaling is naar de postume editie van 1777)

Historisch gezien moeten we David Hume plaatsen in het kader van de Verlichting, een periode waarin filosofen de rol van de rede in het zoeken naar de waarheid gaan benadrukken (als reactie op een dogmatisch geloof). Hume wil ons juist wijzen op de beperkingen van de menselijke rede, sterker nog, dat het menselijk verstand zelden of nooit inzicht kan geven in de werkelijkheid. Hij heeft met zijn radicale empiristische principes ongetwijfeld een niet te onderschatten invloed gehad op denkers in verschillende gebieden. Hij schudde Kant wakker uit zijn “dogmatische slaap” en had hierdoor ook zijn ïnvloed op vele filosofen nà Kant. Ook het inzicht bij hedendaagse wetenschappers dat uitgaat van waarschijnlijkheid eerder dan van zekerheid is wellicht mede beïnvloed door Hume. naar mijn mening was vooral Hume’s causaliteitstheorie baanbrekend en zette ze een nieuwe benadering van het filosofisch en wetenschappelijk denken in gang.

Een echte aanrader, dit boek. Hume schrijft in een heldere, vlotte stijl en maakt zijn standpunten duidelijk a.h.v. grappige (soms ietwat ironische) beschrijvingen en herkenbare voorbeelden.

”Filosofeer, maar blijf mens bij al uw filosoferen!”

Geen opmerkingen: